Kerst 2017

Drie weken Zuid Afrika. Santiago zit naast mij in het vliegtuig. Hij is mijn rechterhand. Eigenlijk al de laatste vijf jaar. Wanneer er iets geplaatst moet worden op de website dan mail ik dat door naar hem. Virtueel is hij met mij vergeleken een genie. Meelopend met mij heeft hij natuurlijk veel gehoord over Zuid Afrika. Het wordt tijd omdat zelf te ervaren. Wederom neem ik deze keer een rolstoel mee naar Johannesburg, gesponsord, wederom, door Welzorg uit Katwijk.

De eerste nacht verblijven wij bij Ricus Dullaert. Ricus is antiekhandelaar. Hierdoor komt hij in contact met de allerrijksten en in Johannesburg bezoekt hij al 15 jaar de allerarmsten. Ricus is hulpverlener voor vluchtelingen met hiv, was betrokken bij Nazareth House, een klooster met een aidsremmers-kliniek en een hospice voor kinderen en vluchtelingen met hiv en aids en is dus sinds 2002 actief in de hulpverlening. Zijn staat van diens is enorm. Zelf heb ik altijd een afkeer voor Johannesburg gehad. Een nare gevaarlijke stad. De laatste 10 jaar heb ik het ontweken. Ricus neemt ons mee op pad naar een van zijn projecten. We maken tijdens een vergadering kennis met hiv-positieve vluchtelingen. Zimbabwe, Zambia, Nigeria, Kameroen en Zuid Afrika zijn vertegenwoordigd als bestuur. Tijdens het voorstel rondje vertellen de drie dames aanwezig dat zij alle drie, drie kinderen hebben. De mannen aanwezig praten niet over hun gezin. Zij houden het kort.
Later verneem ik dat vooral homoseksuele mannen vluchten omdat zij het gezeik van familie en omgeving zat zijn, die constant vragen wanneer ze trouwen. Op zijn minst moet dat en je moet kinderen op de wereld zetten. Wie anders kan er voor je zorgen als oud en krakkemikkig bent? In de meeste Afrikaanse landen worden LHGBTI ers gediscrimineerd. Doodstraf en gevangenis komt veel voor. De constitutie van Zuid Afrika is één van de meest moderne in wereld. Hiervoor ook dank aan Nelson Mandela.

De tweede week staan de projecten op het programma. We vliegen naar East London, alwaar een huurauto voor ons klaar staat. Tuffende naar Coffee Bay valt mij op dat East London aan het veranderen is. Het ziet er netter uit. De Transkei is niet veranderd. We arriveren in de regentijd. Er wordt ons geadviseerd niet naar het project te rijden in ons huurautootje. De weg is te slecht. Riff is een van de eersten die wij ontmoeten. Hij laat ons het meubilair zien wat hij voor de Good Hope kindercrèche van Selina heeft gemaakt. Het ziet er geweldig uit. Met een grote grijns laat hij weten dat hij nog €600,- over heeft van zijn budget. Vooral de medewerking met Herbie en Brian zijn cruciaal.
De volgende dag bezoeken wij Mawotsheni. Er zijn weinig kleintjes op de crèche. “De lagere scholen hebben al vakantie omdat de examens al zijn geweest,” laat Nontscha mij weten. Nomapuzi, de hoofdman van het dorp en de tuinmannen zijn allemaal aanwezig. Een moment later komt Zeyandi binnen. Ze is hoogzwanger en kan elk moment bevallen. Zij is de dochter van Nontscha en heeft de rol van Zelri overgenomen. De hoofdman vraagt mij wat ik voor hem heb meegenomen. “Zijn de drie dames als buurvrouwen niet genoeg?” Hij lacht en laat weten dat hij geen Popey meer is. “Ik ben gay,” laat de burry weten. “Kan ik niet mee terug naar Amsterdam in je koffer, ik pas er makkelijk in?” Ik ben even geheel verrast. Homoseksualiteit is nog nooit ter sprake gekomen in de Transkei. “Je weet dat ik missionaris ben toch? Ik ben getrouwd met de heer.” Ik probeer mijzelf er onder uit te praten. “Waarom ben je niet getrouwd met een vrouw?” “Vrouwen kosten geld en daar weet jij alles van toch.” Hij lacht hard en kapt daarbij het onderwerp af. We lunchen allemaal samen. Verse groenten uit de moestuin.
In een week tijd bezoeken wij alle projecten. Hier in het kort onze bevindingen.

- Mawotsheni project kabbelt voort. De groentetuin ziet er geweldig uit. Opkomst van de kleintjes is minder. Er staan er 31 ingeschreven. De gemeenschap heeft kritiek op de dames die het project beheren omdat zij uit andere gemeenschappen komen. Wederom nemen de mannen geen opdrachten aan van vrouwen. Oude gewoontes zijn moeilijk te veranderen. Dit steekt mij, omdat het al sinds vijf jaar een gevecht is.
- De Ubuntu crèche, gebouwd door de gemeenschap ziet er geweldig uit. De materialen zijn gesponsord door Stichting Obonto uit Nijmegen. Chapeau! De muurschilderingen zijn aangebracht door Natalie, Scott en Devon van Cats an Cans uit Johannesburg. Wederom CHAPEAU!!!
- De crèche van de Belgen is zo goed als klaar. Een prachtig gebouw. Hopelijk zal deze ook het volgend jaar open gaan. Wij hopen ook dat zij zich gaan richten op Montessori onderwijs.
- Oscar Romero kindercrèche is geweldig. We treffen Mavis in de door ons gesponsorde rolstoel aan tussen de kleintjes. Het is de laatste schooldag en alle moeders zijn ook aanwezig. Door het raam zie ik dat de moestuin er geweldig uitziet. Deze is aangelegd door de gemeenschap. Chapeau!!!
- Good Hope kindercrèche wordt door Riff opnieuw onder handen genomen. Hij heeft het nieuwe meubilair gemaakt en wij trekken er een dag voor uit om dit af te leveren. Ik wordt voorgesteld aan Beverly. Zij gaat voor stichting TransCape werken die gesitueerd is in Mdumbi. Tijdens de vergadering met hen spreken wij af dat ‘Good Hope’ hulp krijgt bij het managen. Selina kan dit naast haar werk op de kliniek niet alleen. Wij kijken uit naar een goede samenwerking.
- Coram Deo kindertehuis is anders. Er verblijven momenteel nog 12 kinderen. De moestuin is niet meer. Elroy is niet aanwezig. Wanneer ik hem even later aan de telefoon heb verteld hij mij dat de oudste kinderen op scholen zijn geplaatst. Vogels vliegen uit, kinderen ook.
- Dawn’s nieuwe Montessori kindercrèche in het dorp Hole in the Wall gaat heel goed en ziet er goed uit. Laat dat maar aan haar over, dan komt het altijd goed.
- De kliniek waar Selina werkt ziet er geweldig uit. Het prachtige gebouw heeft elektriciteit, is zeer modern en voor de gemeenschappen een grote stap vooruit. We spreken daar met Silvia die ons vertelt dat er een constant tekort is aan medicijnen, net zoals in de oude kliniek. Verder wordt iedereen onderbetaald en laat zij weten dat zij ook solliciteert in de stedelijke gebieden. Het mooie gebouw functioneert dus als een lege huls. De faciliteiten zijn geweldig maar inhoud ontbreekt.

De ontwikkelingen in de gemeenschappen zijn verschillend. Sommigen zetten zich gezamenlijk heel goed in en anderen minder of niet. Dit laatste komt door geschillen tussen bewoners. De Mawotsheni gemeenschap zit meestal zonder drinkwater. Dit komt in andere gemeenschappen minder voor.
De kindercrèches hebben stappen gezet tot samenwerking. De nieuwe leidsters volgen een opleiding Montessori onderwijzeres. Nomapuzi heeft deze studie in 2015 succesvol afgerond.

Wanneer wij ’s avonds na het eten buiten staan valt mij op dat er hutten zijn verlicht. Er is eindelijk elektriciteit in Mawotsheni. De volgende dag verneem ik dat er zelfs mensen zijn die televisie hebben.
Vooruitgang, kleine stapjes, stapje voor stapje.

Bij deze wens ik jullie allen namens Stichting Willen en Doen een heerlijk vredig kerstfeest en alvast de beste wensen voor het nieuwe jaar. Wij gaan door met waar wij mee bezig zijn en houden jullie op de hoogte.
Tot volgend jaar.
www.willenendoen.org