Donder en bliksem

Donder en bliksem’
Het is hartje zomer in de Transkei. In Nederland is het ijskoud. Zomer brengt ook onweer. Donder en bliksem volgen elkaar snel op. Vanaf Mawotsheni zien wij dat en enkele kilometer verderop een rondavel in brand staat. Nomapuzi staat naast mij en kent de bewoonster. Ze heeft twee kinderen en een achter kleinkind. Noma woont enkele honderden meters verderop aan dezelfde weg. “Het weer is van de rel” zegt ze. “Vroeger waren onweersbuien nooit zo hard en heftig.” Hoofdschuddend loopt zij naar binnen.

Het roert in de Transkei. Van vrienden kreeg ik te horen dat er nog maar 5 kinderen op de kindercrèche zijn. De reden waarom is onbekend. Wanneer ik Noma spreek weet zij niet waarom. Zij vertelt mij dat er 12 zijn aangemeld. Met slecht weer of overlijdens in de familie komen de kinderen niet. Dit is mij bekend en is de gewoonste zaak van de wereld. Maar als het aantal zo omlaag valt dan moet er wat aan de hand zijn. Er zijn er altijd 30. Ook Ziyanda en Nontscha weten het niet. Ik raad Nontscha aan om bij alle bewoners langs te gaan. “Wat kunnen wij er aan doen Wil?” Ziyanda staat naast mij. Ik ben even stil en laat mijn blik gaan over de omgeving gaan met in de verte de Indische oceaan. “Begin met naschoolse activiteiten.” Ze kijkt mij vragend aan. “Huiswerk begeleiding, creatieve clubjes, sport en spel.” “De dochter van Nontscha geeft aan 12 kinderen twee keer per week bijles. Verder heeft Alan hier een recycling project opgezet. Twintig jonge jongens vergaren vijf vuilniszakken met plastic bij elkaar, waarvan Alan bouwstenen maakt. Voor de jongens draait hij dan een film of documentaire in het community centrum.” Alan en zijn vriendin Sandra heb ik in november leren kennen. Zij zijn een jaar terug hier komen wonen.
Even later roept Noma mij en stelt mij voor een Pienar. Deze meneer werkt voor ‘Lunch Box’. Dat is een organisatie die voedselpakketten verstrekt aan kindercrèches. “Wij hebben hier ook naschoolse activiteiten. Het zou mooi zijn daar een soupkitchen aan te koppelen voor de kinderen. Sponsoren jullie die ook?” “Jazeker, zegt u maar hoeveel kinderen daaraan deelnemen.” “Dat is een klein optelsommetje. 64 maaltijden per week, tot nog toe.” Hij kijkt mij vragend aan. “Wij willen de naschoolse activiteiten uitbreiden tot vijf dagen per week. Kunnen wij je contacten als wij meer nodig hebben?” Pienaar schrijft gelijk zijn telefoonnummer op. Een paar uur later zit ik met de meiden aan tafel. “Ik raad jullie aan om actief aan de slag te gaan met naschoolse opvang en soupkitchen.” Ze kijken mij vragend aan. “Soupkitchen houd in dat je de kinderen een kop stevige groentesoep geeft, de ene keer met rijst er in en de andere keer met mais of sugarbeans. Dat laatste krijg je gesponsord en groenten haal je uit de tuin.”
Na de lunch ga ik met Noma naar het ziekenhuis, want het gips van haar kleinzoon moet worden verwijderd. Een half uur rijden. Ik heb mijn laptop mee en een paar tijdschriften. Ik ken mijn pappenheimers hier. Meestal is het beredruk en ben je zo een paar uur zoet voordat je geholpen wordt. We zijn in 10 minuten klaar. Ja, er zaten heel veel mensen te wachten. Ik vraag mij dan gelijk af of het aan mijn kleur ligt of dat ze mij zien als blanke of als witte. “Blank is rein en wit is niet te vertrouwen” hoor ik de controleur van de Ncwganguba winkel nog zeggen. ‘Je bent harstikke wit gabber, niet te vertrouwen en daarom willen ze je zo snel mogelijk weghebben’, reageert mijn inwendige stem. ‘Nee hoor, ik ben blank, want de controleur tekende mijn kassabon in een keer af’. Ik grinnik om mijn gedachte. Ik weet dat het een snelle handeling is, even gips afknippen en klaar.

Terug op het project zijn er 23 kinderen in het community centrum. Verschillende leeftijden zijn creatief actief. Het laatste uur doen ze spelletjes buiten. Noma en Nontscha maken soep.

De volgende dag is er een vergadering met het gemeenschap comité. Het blijkt dat de kinderen naar andere scholen zijn gegaan omdat de ouders van de kinderen een diploma feest willen wanneer de kinderen afzwaaien naar de lagere school. Deze afscheidsfeesten zijn grote festijnen waarbij iedereen aanwezig is.

Laatste nieuws: In Zuid Afrika kunnen 80% van de kinderen die in groep 4 van de lagere school zitten hun eigen taal niet lezen.

Donder en bliksem. Het natuurgeweld laat zijn stem horen en de elektriciteit is uitgeschakeld. Ach ja, morgen weer een andere dag.

Ondertussen een dag later. Een dag van netwerken met onder andere de chief en Dawn. Het wiel rolt weer. Ik ben weer op het project en voor me krijgen17 kinderen dansles van Ziyandi. Een pracht gezicht. Jongetjes en meisje en ook peuters, ze gaan er allemaal voor, met die lach op hun gezicht. Ja, na regen komt zonneschijn en daar doen wij het voor.