De ene dag is de andere niet.

(Tweede verslag van Martin: Ik had me voorgenomen korte verhalen te schrijven, maar dat is helaas niet gelukt).

Mijn eerste vrijdag op het project was nog een erg rustige. Het had drie dagen geregend en dan komen er minder kinderen naar de school. De waterstand van de rivier zal niet de oorzaak zijn. De kinderen komen niet van zo ver. Voor Nomapuzi, onze lerares, geld dat wel. Ze loopt iedere dag een uur naar school en s’middags weer terug. Ze arriveert in kaplaarzen en ik maak haar een compliment over haar elegante schoeisel. Ze lacht. Ze is van plan op het project te komen wonen, dat scheelt haar iedere dag 2 uur lopen en het project zal van haar vrolijke aanwezigheid profiteren.

De woensdag blijkt een drukke dag te worden. Niet alleen zijn er veel kinderen op de school, ook de mamma’s komen weer langs om over de schoolbijdrage te praten. De mamma’s van twee aangrenzende dorpjes zijn er dit keer ook bij, zodat er echt afspraken gemaakt kunnen worden. Maar het blijft moeilijk om iedereen te overtuigen dat 20 Rand (2 Euro) per maand per kind echt niet veel is voor goed onderwijs en twee schoolmaaltijden per dag. Noncha doet haar uiterste best, geassisteerd door Nosuko, een ANC dame die het project probeert te helpen en de headman.
Het is mooi dat er zoveel mamma’s aanwezig zijn, want na de meeting komt Jan (Janis) langs. Ze geeft de vrouwen naailes en laat zien hoe ze tassen kunnen maken. Dit is een mooie manier om geld te verdienen. Ik heb de eer twee vrouwen 75 rand te overhandigingen omdat hun tassen door Ronald in Nederland zijn verkocht. Van de ene mamma krijg ik direct 40 Rand schoolgeld terug; ze heeft twee kinderen op de school.
Na afloop krijg in tien tassen van Jan mee, die in Nederland verkocht zullen worden voor 15 Euro per stuk. Naast de bijdrage voor de mamma, gaat er een bedrag naar Jan voor materiaal kosten en een deel naar Willen en Doen. Een mooi stuk zelfredzaamheid. De tassen zijn op dit moment te koop bij Out of the Closet, in Amsterdam.

Donderdag is ook weer een bedrijvige dag. Verschillende mamma’s komen helpen op het project. Als dank voor hun bijdrage wordt een maand schoolgeld weggestreept. Dus ook ouders die echt te weinig inkomen hebben, is het mogelijk te ‘betalen’. Vandaag gaan de mamma’s de vloer van de hut (rondavel) afmaken. Dit wordt gedaan met cow dung oftewel koeienmest. Ik had het tafereel nog niet eerder mogen waarnemen en houdt mijn videocamera in de aanslag. Waar de mannen eerder dit jaar cement mengden, roeren de dames vandaag de mest, aarde en water door elkaar. De andere dames doen de was.
Voor veel gezinnen –of laat ik zeggen mamma’s, want de traditionele familiebanden zijn redelijk schaars- is de kinderenbijslag de enige bron van inkomsten, tenzij ze pensioengerechtigd zijn. Maar dan moeten ze wel een geboortebewijs van hun kind hebben. Noncha helpt de mamma’s hierbij. Ook heeft ze ervoor gezorgd dat een aantal vrouwen achterstallige betalingen van de mijnen ontvangen voor werk dat hun mannen daar verricht hebben. Zelf hebben ze niet de kennis om hier achteraan te gaan. Wij hebben op dit moment helaas geen budget om naast andere salarissen op het project ook Noncha te betalen voor haar hulp. Maar ze doet het werk met liefde en doet er belangrijke werkervaring me op.

Vrijdag, mijn laatste dag op het project, lijkt het wel of iedereen vroeg aan zijn of haar weekend is begonnen. Toch lijkt het me meer voor de hand liggen dat de middagrust een gevolg is van het slechte weer.
Als de schoolkinderen weg zijn geniet ik van het mooie uitzicht. Ineens komt Saluse naast me zitten. Hij heeft vorig jaar de preschool afgerond en zit nu in grade 1 van de lagere school. Het is een ontzettend slim jochie. Hij helpt graag mee en kopieert alles wat je doet. Hij is ook te zien in de video: Sisonke *. Als ik die video zie, realiseer ik me hoeveel er sinds Januari gebeurt is.
Terwijl ik aan het lezen ben speelt hij gitaar voor me, want dat heeft hij Pumlani (de on-site manager) zien doen. Ik kan het niet laten om zijn kennis te testen. Ik merk dat hij veel heeft bijgeleerd, vooral in rekenen is hij goed. Knap in een klas met 75 kinderen. Hij lijkt alles wat ik zeg in Engels te begrijpen, alleen een echte prater is het niet. En dus ga ik door met mijn boek en geniet van het trillen van de snaren. Zelfs Odi-dog, de hond, wordt er rustig van.

* videolink: http://www.youtube.com/watch?v=GYT3V4B6LLY&list=UUd9bdCSxlGln3OFakne9PGQ&index=3&feature=plcp

Als er mensen zijn die actie willen ondernemen, mail ons dan op willendoen@gmail.com dan kunnen wij jullie eventueel ondersteunen met foldermateriaal etc.
Ons bankrekeningnummer in Nederland is : Rabobank 137977387 t.a.v Willen en Doen
Wij zijn telefonisch te bereiken op 06-17878385