Filmbeelden van de Transkei. . . . . . .

Filmbeelden van de Transkei. . . .

Als een sneltrein die doordenderd door de nacht. Schaduwen, golven, kleine kinderen, maar ook ouderen en zij houden hun hand op. Dan komt Sababi de vertaler naar voren en legt ze uit wat ik hier doe. "Hij is voor de school. legt hij de vrouwen uit". De vrouwen spreken alleen dialect. "Ze vragen geld om drinken te kopen, ze willen sterke drank", zegt Sababi. "Vertel ze dat ik alleen plastic bij mij heb en geen geld en dat het mij spijt". Dan weer schaduwen, golven en kinderen. Ze geven mij wat. Ik voel dat er aan de andere kant aan mij wordt getrokken en ik word wakker. Jason staat naast mij met een kop koffie, het is nog vroeg. "Ik zal de gordijnen opendoen, want de zons opgang is geweldig vandaag, moet je kijken".
Bij het weglopen zegt hij nog even dat we over een hald uurtje wegmoeten, maar liever vroeger, want het licht is nu geweldig om te filmen.

Ik kijk naar buiten, over de zee heen, naar de horizon, waar de zon speelt met de bewolking en waardoor een prachtig spel met kleuren onstaat. Even staan gedachten stil en absorbeer ik de schoonheid van de natuur en dank daarvoor de schepper, wie dat dan ook mag zijn. Ik neem een klein slokje van mijn koffie. Wildcoast aroma, ik proef het gelijk.
Langsaam komt de droom terug, wat niet veel gebeurd, want meestal vergeet ik het gelijk wanneer ik wakker word. Ik besef dat het allemaal beelden zijn uit verschillende ervaringen van de voorgaande dagen. Tussen de bedrijven door was ik een verkeerde weg ingereden en ik was alleen, omdat ik even iets moest halen. Ik belande midden tussen een groep rondavels en alle vrouwen, oud en jong kwamen naar buiten en zij wilden wat. Sababi was er enige momenten later en legde de dames uit wie ik was en wat ik hier deed. Ze wilden evengoed geld voor een borrel, zei de éne vrouw en voor eten, zei de ander, maar helaas. De plastic smoes kwam niet heel goed over. Ze keken mij aan met gezichten van; "smoessie is goed maar praatje deugd niet". Alcohol is hier ook een probleem, net als honger.

We zijn een kilometer of 10 weg van Coffee Bay, waar we een intervieuw gepland hebben met Dylan, die voor zijn masters twee jaar lang een onderzoek heeft gedaan naar de impact van hiv/aids op kinderen in de rurale gebieden en hoe zij overleven door eten te vinden in de natuur. Hij neemt ons mee naar het bos waar hij met kinderen heeft rondgedwaald, op zoek naar eten uit de natuur. Wanneer we ons zetelen voor een intervieuw komen er gelijk kinderen aanrennen vanuit de nabij gelegen rondavels. De camera draait en de vragen worden gesteld. Het is moeilijk voor de kinderen om stil te zijn en aangezien Dylan eerst zijn verhaal doet neem ik de kids mee de bush in. Ze spreken geen van allen Engels, dus dit wordt handen en voeten werk. Al wandelend kom ik achter hun namen. De één na kleinste heet Pumpkin. Ze heeft een dik buikje, maar is heel levendig en verdomd eigenwijs, want ze doet alles wat de anderen ook doen. De allerkleinste niet, zit in de observerende fase denk ik, of leert van de reactie van Pumpkin. Hij ziet dat een tak van die struik vastpakken niet goed is, want daar zitten doorntjes aan. De oudste meisjes zijn 12, ze zijn niet groot. Uit zich zelf beginnen ze liedjes te zingen, over bananen, hoe je ze snijdt, hoe je er moes van maakt, hoe je ze eet en hoe lekker ze zijn. De handelingen laten ze al zingende met hun handen zien. Ze nemen me mee een heel stuk het bos in en de kleinste loopt dribbelend achter ons aan. Het liedje van de bananen veranderd in citroenen. Even later staat er midden in het bos een citroenen boom. Prachtig om te zien en met een stok weten ze er een stel te bemachtigen. Mijn lengte komt ook goed van pas natuurlijk. Zingend komen we later met zakken vol citroenen terug bij de anderen, precies op tijd. We zetelen ons bij Dylan en de camera is gericht op ons allen.

De volgende dag gaan we op pad met Sababi, die goed Engels spreekt en een groep kinderen om zich heen heeft verzameld, zodat die kunnen laten zien wat zij op hun pad naar school, op op hun zoektocht naar voedsel zoal eten. Sababi vertelt dat hij de kennis heeft geleerd van zijn grootouders, die het zijn ouders heeft geleerd. Dit zijn culturele rijkdommen die over gaan van vader op zoon en moeder op dochter. In vroegere tijden leefden de bevolking hiervan. Oudere kinderen leren de jongeren. Deze gaan altijd in groepjes de bossen in. Jongens zijn degene die leren jagen en maken daarbij gebruik van honden. Ze jagen op konijnen, kleine wilde bokken, antilopen en ander wild. Ze maken ook gebruik van pijl en boog en hij vertelt dat slangengif wordt gebruikt, wat op de punt van de pijl wordt gesmeerd. Wanneer de pijl doel raakt, een antiloop bijvoorbeeld, dan wordt deze vaak een km verder gevonden. De honden gaan achter hun sporen aan. Wanneer we door het bos wandelen komen de kinderen om de beurt aan met blaadjes en vruchten, wat ik allemaal proef. Sommige vruchten zijn nog niet rijp en deze smaken bitter. Eén van de kids haalt naast de weg een paar grote stenen opzij. Sababi vertelt dat er soms slangen onder de stenen kunnen zitten. Wanneer de kinderen worden gebeten gaan zij gelijk naar huis en wordt er wat aan gedaan. Thuis hebben ze een goedje wat daarbij helpt. naast de stenen haalt de jongen een plantje uit de grond. Het is lijkt op een wortel en blijkt een jonge boom te zijn. het middelste stukje van de wortel breekt hij af, geeft het aan mij en ik moet zeggen het smaakt lekker. "Dit is genezend', zegt hij, "Goed tegen de kou". "Wordt er veel gebruik gemaakt van medicinale planten", vraag ik Sababi. "De kruidendokter wordt tegenwoordig meer benaderd,", vertelt hij. "Een dokter is ver weg en een ziekenhuis ook. Het bos is dichtbij en de kennis ook". "Er zijn veel éénouder gezinnen en voor kwaaltjes, gerelateerd aan wat dan ook, wordt gekeken naar middelen in de omgeving". "Hiv / aids" en ik kijk hem vragend aan. "Ook daarvoor, want het ziekenhuis is ver weg".
Eén van de kids komt aanrennen met een vrucht, een citroen, ze hebben de citroenboom gevonden. Tien minuten later lopen alle kids rond met citroenen en eten ze gelijk op. Het valt mij op dat ze alles met elkaar delen. Ik zie constant een groter kind een kleiner kind iets geven. Het zijn blaadjes van plantjes, wilde spinazie of besjes van struiken. Ik vraag Sababi hoe het zit met insecten en wat voor insecten. " De sprinkhaan is er één en de kakkerlak een ander". Ik trek er een vies gezicht bij, vind vooral kakkerlakken vieze beesten. Hij noemt nog enkele anderen, maar die kunnen we niet vertalen.
Sababi vertelt dat de kinderen altijd in groepjes het bos in gaan. Ze leren elkaar zo wat ze weten en het is ook voor hun veiligheid. Ik vraag hem hoe oud hij was toen hij de eerste keer op jacht ging. Ik was acht toen ik met vrienden voor het eerst alleen op jacht ging, zonder ouderlingen. Deze eerste jacht zal ik nooit vergeten, samen met zijn matties. Hij had de jonge antiloop geschoten en was trots om daar mee thuis te komen.

Natuurlijk komen we wederom tijd tekort. Er valt zoveel te zien en te leren. Kennis der natuur, wat voor de bevolking hier vitaal is en waarop velen overleven. Het onderzoeksrapport van Dylan laat vele intervieuws zien, van kinderen en tieners, die ouders hebben verloren door hiv/aids. Zij richten zich eerst op de buren, dan de gemeenschap en dan op natuurlijke bronnen, omdat de gemeenschap niet veel heeft en het ook doet. In vele intervieuws komt vooral armoede en honger naar voren.

Wanneer we terugkomen op de onverharde weg komen er een stel jongens aan, met hoepels. Dichterbij komend, zie ik dat het velgen en oude wielen zijn. Een meisje komt voorbij met een grote emmer water op haar hooft. We staan nog een tijdje na te praten en in korte tijd staan er zo een 30 kids om ons heen en groepjes ouderen op een afstand. Een oploop vanwege een filmploeg, die vast wil leggen wat er werkelijk gaande is, zodat de mensen in de westerse landen begrijpen hoe hun leven is en waarom hulp nodig is. De mensen willen geen loze beloftes, maar willen leren hoe zij hun land kunnen bewerken, want land is er genoeg. Ze weten alleen niet hoe. Een oploop in de buurt, want er is een cameraman, er zijn blanken. Staat de tijd stil?

Een ander intervieuw waarin ik mij echt ongemakkelijk voelde was bij een kindercreche. De kleuter assistente had moeite met de camera. Het was moeilijk om vragen te stellen en aandacht van haar te krijgen. Ik kapte het dan ook af. Later begreep ik dat het door angst kwam. Ze was bang herkent te worden. De gemeenschap kan zich dan tegen haar keren. Eerst moet de gemeenschap om toestemming worden gevraagd. Zij moeten weten waarvoor het is.

De filmbeelden zullen het laten zien. Het plattelandsleven in de Transkei. Ik kijk er naar uit.

Ik ben bereikbaar via de website, www.willenendoen.org
Hier kunt u ook zien waar wij voor staan en wat wij willen bereiken. Ook staat daarop duidelijk vermeld waar de donaties voor worden gebruikt.
Wij zoeken donateurs, om de maandelijke kosten van de projecten die wij steunen te kunnen dekken, zoals de Transkei en Bloemfontein.
Ons bankrekeningnummer in Nederland is : Rabobank 137977387

Ik ben eventueel mobiel bereikbaar op 0027721043800

Vanaf de eerste mei ga ik verhuizen. Ik heb een kamer bij de filmproducente en bespaar daardoor kosten. Postadres zal in de volgende mail vermeld worden.