Sociaal werk . . . of opbouwwerk . . .

Geen woorden maar daden.......

De rust is wedergekeert in het dorp. Afgelopen weekend werd het strand overspoeld door mensen uit Umthatha. Velen dronken bier en uit de busjes klonk luide muziek.
De jongelui vieren de lente, merkt een jongerenwerker op die hier een week is om te helpen bij het bouwen van een rondavel voor een ouderloos gezin, wat bestaat uit 4 jongens, waarvan de jongste 9 is en de oudste 18.

Enkele dagen geleden werd ik door de Headman, oftewel Burgermeester van het dorp, gevraagd om mee te gaan naar een ouderloos gezin. Twee dochters en twee zoons, allen rond de 20. De meisjes hebben allebij een kind. De ene een lopertje en de ander een jochie van 5. De twee meisjes had ik al leren kennen bij de community meeting, waar zij aan mij waren voorgesteld. Er werd mij verteld dat zij met zijn allen op 1 bed moesten slapen en niets te eten hadden. We brachten later op de dag enkele oude matrassen, gedoneerd door Sugarloaf Backpackers en Willen en Doen doneerde een zak maismeel, een zak rijst en een zak sugarbeans. Hiermee kunnen ze enkele weken van eten.
Duidelijk was toen dat dit gezin een sociaal werker nodig had om op gang te komen. Ik besprak dit met de Headman, die ik van nu af aan Burrie noem.
Het blijkt dat er in de Transkei maar een paar sociaalwerkers zijn, gesitueerd in Umthatha. Hij vroeg mij wat te doen, hoe dit aan te pakken.
De oudste zoon, 19 jaar oud, blijkt epilepsie te hebben, wat hier gezien wordt als gekte, psychisch gestoord. Epilepsie komt veel voor in deze omgeving.
Hun rondavel ziet er redelijk uit. Het zou nog wel enkele jaren mee kunnen. Toch is het belangrijk dat ze gaan werken aan een nieuwe. Een rondavel gaat een leven mee, als deze goed is gebouwd.

Een rondavel is gemaakt van modderstenen en cement. Modder stenen bestaan uit modder, gras en water, die 4 tot 6 weken drogen in de zon. Grote takken worden gebruikt voor het dak, waaraan bossen gedroogd gras wordt gebonden, wat er uit ziet als rieten daken bij ons. (Zie foto).

Het is duidelijk te zien dat hun overleden ouders al bezig geweest waren met de voorbereidingen voor een nieuwe rondavel, daar er al stenen waren gemaakt, die gedeeltelijk waren weg gewassen door de regen. Goed kijkend naar de rondavel zie ik dat de muren hier en daar scheuren vertonen.
Het stuk land wat ze hebben is niet meer bewerkt sinds hun ouders zijn overleden. Het hekwerk rond het stuk land is door het rondlopende vee deels omver gelopen. Ik adviseerde de hoofdman om ze opdracht te geven het land te gaan bewerken en ze ook te activeren nieuwe modderstenen te maken. De jongens en meisjes zijn sterk genoeg om dat soort werk te doen. Wanneer ze hier geen begeleiding in krijgen dan worden zij een probleem voor de gemeenschap in de toekomst. Alle vier zijn ongeschoold. De oudste zoon krijgt een uitkering vanwege zijn gezondheid en ze krijgen kinderbijslag. Ik adviseer hem ze te laten investeren in de toekomst. Help ze een moestuin aanleggen en begeleid ze met de voorbereidingen voor de nieuwe rondavel.

Hij vraagt mij of ik mee wil komen naar een jongen die ik ken. Hij zegt dat de jongen een half jaar geleden nog bewaker was bij de backpackers. Buiten liggen modderstenen te drogen en ik zie dat hier ook een nieuw huis gaat worden gebouwd. Bij het betreden van de rondavel zie ik de jongen in bed liggen. Hij lacht naar me en kent mij zelfs nog bij naam. "Hey Wil, hoe gaat het met je?" "Ik kan dat beter aan jou vragen vriend, maar met mij gaat het goed, dank je", antwoord ik hem. "Wel, God vraagt mij naar hem te komen, maar ik wil nog niet naar het licht", zegt hij lachend. Even later stelt hij mij voor aan zijn vrouw die 6 maanden zwanger is. Ik vraag hem of hij aan de medicijnen is. Dat is hij wel geweest, maar hij is er mee gestopt omdat hij het niet meer kon opbrengen om elke 2 weken zijn medicijnen op te halen van het ziekenhuis. Hij had geen geld voor het openbaar vervoer. Hij vertelde geen uitkering te hebben en zijn vrouw ook niet. Ik advieseer hem toch te proberen om zijn medicijnen te gaan krijgen, dat iemand anders het haalt. Ze hebben ook niets meer te eten blijkt. Ik spreek met zijn vrouw af de volgende morgen bij de winkel te zijn. Tja, het minste wat ik kan doen.

We lopen door naar zijn woonplek, aan de andere kant van de vallei. Hij heeft mij en slaapplek aangeboden voor wanneer ik hier langere tijd wil verblijven. Lijkt mij een geweldige uitdaging, te leven zonder electriciteit en water. "Hier woont mijn zus", zegt hij en ze komt net naar buiten, gevolgt door 6 kinderen en ze heeft een baby op haar rug. Zijn zus ziet er uit als een jonge meid. Schat haar halverwege 20. De Burrie vertelt mij dat ze geen kinderbijslag heeft en dat hij ze onderhoud met voeding. Ik ben even sprakeloos. "Heeft ze geboortebewijzen?" "Ja', antwoordt de Burrie. "Vraag aan Jerome of ze maandag met hem mee kan naar Umthatha, zodat ze dat daar kan regelen.
Ze kan 1750rnd per maand aan kinderbijslag krijgen en dat zal ze wel nodig hebben ook.

Dit was een paar uurtjes wandelen en sociaal werk in het dorpje Coffee Bay, achter de heuvel, waar ik nog nooit was geweest. Mensen zoals dit zijn er legio.
Men zegt hier dat de uitkeringen de cultuur heeft doodgemaakt. Mensen handelden vroeger en verbouwden hun eigen groenten. Er is nog maar een klein percentage die dat nu doet. Een groot percentage van de mannen zijn overleden aan Aids of TB. Ook veel vrouwen. Kennis gaat verloren, onderwijs is nodig.

Gister een community meeting gehad in een dorpje iets verderop, waar we ook bezig zijn met het bouwen van een nieuwe kindercreche. Het was belangrijk om toestemming en medewerking te krijgen van die dorpsraad. Dit duurde ongeveer twee uur, voor de kogel door de kerk was. Toen kreeg ik alle respect en konden we gaan beginnen de modderstenen te gaan verplaatsen naar de rondavel. Vrouwen en kinderen hielpen daarbij. Het was een pracht gezicht en ik moet zeggen dat die stenen zwaar zijn als je er twee tegelijk moet sjouwen heuvel op. Enkele vrouwen hadden er zelfs twee op hun kop. Tja, wat hebben vrouwen in Nederland het toch makkelijk :)

Nu net weer terug van een meeting. De dorpsraad kwam bijéén en daarbij aanwezig waren ook 6 vrouwen. De Burrie vroeg mij uitleg te geven over HIV. Ik was verrast te horen dat er zo weinig kennis was bij de mannen en vrouwen daar aanwezig. De eerste vraag was; "Hoe krijg je HIV, gevolgd door de vraag wat is het verschil tussen HIV en Aids". Ik was even verrast, want dit soort vragen had ik niet verwacht. Ik vertelde de tolk over sperma en bloed. Dat het een virus was wist hij zelf wel toe te voegen. Hij had wat moeite om het woord sperma in de Khosa taal te vinden, maar de Burrie hielp hem daarbij. Eén van de belangrijkste dingen die ik ze wilde vertellen was hoe belangrijk het is voor zwangere vrouwen om ARV medicijnen te nemen tijdens de zwangerschap, daar er dan grote kans is dat de baby hiv-negatief geboren wordt. Wanneer vrouwen dat niet doen dan zullen zij het kindje snel verliezen, wat meestal gebeurd. Ik was verrast hoe iedereen daar aanwezig luisterde en overal op inging.
Een volgend onderwerp waar zij allen van wilde horen was de kindercreche in hun dorp. Ik legde ze uit hoe belangrijk het was voor community building, hoe het de mensen bij elkaar brengt, door samen de moestuin te doen en voor de kinderen te zorgen. Iedereen stemde ook daarmee in. Het was dus een vruchtbare dag.

Ondertussen zie en lees ik via de mail dat het thuisfront hard werkt aan het concert Cirque Classique. Bij deze zeg ik jullie nogmaals; "Zorg dat je op tijd kaartjes hebt, want dit concert wordt geweldig. Een concert van Opera, Acrobatiek, Klassiek, dans en Orgel en dat allemaal door elkaar in de Westerkerk :) Jullie kunnen de webside vinden via www.willenendoen.org of je gaat gelijk naar www.cirqueclassique.nl.
Ik ben nog steeds bereikbaar op 0027794242591.